Ναι, σωστά, στη χώρα του προγραμματισμού και όχι στη χώρα των θαυμάτων. Γιατί δεν αναφερόμαστε σε παραμύθια φανταστικών κόσμων αλλά στον φανταστικό κόσμο του προγραμματισμού. Και μάλιστα του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού. Οπλιστείτε, λοιπόν, με όρεξη για περιπέτειες και βουτήξτε μέσα στην τρύπα του λαγού.

Και η τρύπα του λαγού (του προγραμματισμού) βρίσκεται στο alice.org. Εκεί θα βρείτε ένα ολοκληρωμένο προγραμματιστικό περιβάλλον που έχει ως στόχο να βοηθήσει τους μαθητές σας να μάθουν προγραμματισμό μέσω της δημιουργίας animation, αλληλεπιδραστικών ιστοριών, παιχνιδιών ή απλώς βίντεο. Και όλα αυτά σε τρεις διαστάσεις.

Με το Alice μπορείτε να εισάγετε τους μαθητές σας στις αρχές και τις έννοιες του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού χωρίς να χρειάζεται να υπεισέρχεστε στις τεχνικές λεπτομέρειες των διάφορων γλωσσών προγραμματισμού. Στο Alice, οι μαθητές σας δημιουργούν ένα τρισδιάστατο κόσμο, τοποθετώντας τα διάφορα αντικείμενα ή χαρακτήρες και στη συνέχεια προγραμματίζουν με τη χρήση πλακιδίων-μπλοκ εντολών τη συμπεριφορά του κάθε αντικειμένου-χαρακτήρα και το πως αλληλεπιδρά με τον υπόλοιπο εικονικό τους κόσμο και τον χρήστη.

Κατά τη δημιουργία του εικονικού τους κόσμου και το χειρισμό των αντικειμένων του, οι μαθητές σας εξοικειώνονται με τον αντικειμενοστραφή προγραμματισμό, τον προγραμματισμό οδηγούμενο από γεγονότα καθώς και με διάφορες βασικές προγραμματιστικές έννοιες όπως οι επαναλήψεις, οι εντολές επιλογής if else, οι μεταβλητές κ.ο.κ. Όσον αφορά τον αντικειμενοστραφή προγραμματισμό, στο Alice όλα τα αντικείμενα αποτελούν στιγμιότυπα κλάσεων που οργανώνονται με σχέσεις ιεραρχίας μεταξύ τους και στα οποία ισχύουν οι αρχές της κληρονομικότητας. Άλλωστε το Alice έχει αναπτυχθεί στην Java, στην κατεξοχήν αντικειμενοστραφή γλώσσα προγραμματισμού, και τα έργα των μαθητών σας στηρίζονται σε αυτή και είναι ουσιαστικά έργα Java.

Το Alice αναπτύσσεται από το Carnegie Mellon University και στηρίζεται από σημαντικές εταιρείες του χώρου της πληροφορικής όπως οι Oracle, Electronic Arts, Sun Microsystems, Intel, Microsoft και άλλοι οργανισμοί όπως οι DARPA, National Science Foundation κ.ά. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν δύο εκδόσεις του Alice που είναι ενεργές: η παλιά 2.4.1 και η νεότερη 3.1. Ο λόγος είναι ότι η παλιά έκδοση έχει αρκετές διαφορές και δεν υπάρχει συμβατότητα των παλαιών έργων με τη νέα έκδοση. Οι δύο εκδόσεις παρουσιάζουν μια ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση στον αντικειμενοστραφή προγραμματισμό και κρίθηκε ότι αξίζει να συντηρούνται και οι δύο. Κατά κάποιο τρόπο η έκδοση 2.4.1 λόγω της απλότητάς της προορίζεται για τις μικρότερες ηλικίες. Στην έκδοση 3.1 θα βρείτε και τους χαρακτήρες από το Sims2 της Electronic Arts. Μάλιστα, στις πρόσφατες εκδόσεις (2.4 και 3.1) πρόσφατα προστέθηκαν και νέοι φίλοι: ο γνωστός Garfield.

Η δημιουργία ενός έργου στο Alice περιλαμβάνει δύο στάδια: το στήσιμο της σκηνής και τη δημιουργία του κώδικα. Στο πρώτο στάδιο οι μαθητές σας μπορούν να επιλέξουν από μία ευρεία γκάμα τρισδιάστατων χαρακτήρων αυτούς που θα απαρτίζουν τον εικονικό τους κόσμο και να τους τοποθετήσουν στον χώρο (ουσιαστικά δημιουργούν στιγμιότυπα κλάσεων). Μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για τρισδιάστατους κόσμους και η τοποθέτηση των χαρακτήρων-αντικειμένων μπορεί να σας δυσκολέψει λίγο (μπορείτε να μετακινείτε, να περιστρέφετε και να αλλάζετε το μέγεθος των χαρακτήρων-αντικειμένων). Στη συνέχεια ο προγραμματισμός της συμπεριφοράς των αντικειμένων-χαρακτήρων γίνεται ορίζοντας μεθόδους και συναρτήσεις και καλώντας τις μεθόδους αυτές στους κατάλληλους event listeners. Μην σας τρομάζουν όλα αυτά: οι μαθητές απλώς πρέπει να σύρουν πλακίδια τύπου do in order, do together, count, while, if else, each in, variable, assign κ.λ.π. και πλακίδια των έτοιμων μεθόδων των αντικειμένων (move, turn, roll, resize κ.λ.π.) και να ορίσουν τις τιμές των πλακιδίων, όλα μέσω του γραφικού περιβάλλοντος χωρίς να χρειάζεται να θυμούνται τίποτα από μνήμης. Τέλος, οι μαθητές μπορούν να τρέξουν το έργο τους και να καταγράψουν την εκτέλεσή του σε βίντεο έτσι ώστε να το ανεβάσουν στο internet (στο Alice 3 υπάρχει ενσωματωμένη επιλογή για εξαγωγή σε μορφή βίντεο και upload στο youtube).

Το Alice είναι φυσικά δωρεάν αλλά δυστυχώς δεν διατίθεται στην ελληνική γλώσσα αλλά μόνο στα αγγλικά (και στα ισπανικά). Στις εικόνες δεξιά μπορείτε να δείτε μερικά στιγμιότυπα από το Alice 2.4.1 και το Alice 3.1. Τα Πεινασμένα Troll (μορφή αρχείου alice 3 project - a3p) είναι ένα παράδειγμα μιας ιστορίας-κινούμενο σχέδιο που μπορείτε να κατεβάσετε και να επεξεργαστείτε. Το Alice σας δίνει τη δυνατότητα να εξάγετε τον κώδικα που έχετε δημιουργήσει σε μορφή pdf - o πλήρης κώδικας (αρχείο pdf) του παραδείγματος.

Μη διστάσετε να κατεβάσετε το Alice και να πειραματιστείτε. Για το Alice 3 θα χρειαστείτε και το Java Deleopment Kit. Για την εγκατάσταση και τα άλλα βασικά μπορείτε να βρείτε βοήθεια στο wiki του Alice. Χρήσιμος είναι και ο οδηγός εκκίνησης με το Alice 3.1. Αν χρειάζεστε έναν εκτενέστερο οδηγό, με βίντεο, διαφάνειες και παραδείγματα μπορείτε να δείτε το υλικό εισαγωγής στο Alice 3. Για την Ώρα του Κώδικα δημιουργήθηκε και ένα μάθημα γνωριμίας με το Alice 2.4. Και μη φοβάστε τον προγραμματισμό: δεν υπάρχει ντάμα κούπα να σας πάρει το κεφάλι.