Μάθε να προγραμματίζεις, προγραμμάτισε πως να μαθαίνεις (Learn to Code, Code to Learn)
Πως ο προγραμματισμός προετοιμάζει τα παιδιά για κάτι περισσότερο από τα μαθηματικά (How programming prepares kids for more than math)
Ένα άρθρο του Mitchel Resnick, καθηγητή Εκπαιδευτικής Έρευνας του MIT και διευθυντή της ομάδας Lifelong Kindergarten του MIT Media Labaratory
«Είναι σημαντικό για όλα τα παιδιά να μάθουν πως να γράφουν; Άλλωστε, πολύ λίγα παιδιά μεγαλώνουν για να γίνουν δημοσιογράφοι, πεζογράφοι, ή επαγγελματίες συγγραφείς. Οπότε, γιατί θα πρέπει όλοι να μάθουν να γράφουν;
»Φυσικά, τέτοια ερωτήματα φαίνονται ανόητα. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γραφή σε όλες τις στιγμές της ζωής τους: για να στείλουν μηνύματα γενεθλίων σε φίλους, για να σημειώσουν τις λίστες για τα ψώνια, να καταγράφουν προσωπικά συναισθήματα σε ημερολόγια. Η πράξη της γραφής εμπλέκει επίσης τους ανθρώπους και σε νέους τρόπους σκέψης. Καθώς οι άνθρωποι γράφουν, μαθαίνουν να οργανώνουν, να βελτιώνουν και να συλλογίζονται σχετικά με τις ιδέες τους. Σαφώς, υπάρχουν ισχυροί λόγοι για τον καθένα για να μάθει να γράφει.
»Βλέπω τον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών ως προέκταση της γραφής. Η ικανότητα του να προγραμματίζεις σου επιτρέπει να "γράψεις" νέα είδη πραγμάτων - αλληλεπιδραστικές ιστορίες, παιχνίδια, κινούμενα σχέδια και προσομοιώσεις. Και, όπως συμβαίνει και με την παραδοσιακή γραφή, υπάρχουν ισχυροί λόγοι για τον καθένα για να μάθει να προγραμματίζει.
»Η πρόσφατη απότομη αύξηση του ενδιαφέροντος για την εκμάθηση προγραμματισμού, η οποία αντανακλάται σε δικτυακούς τόπους όπως το codecademy.com και το code.org, έχει επικεντρωθεί ιδιαίτερα στις ευκαιρίες απασχόλησης και σταδιοδρομίας. Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί: ο αριθμός των θέσεων εργασίας για τους προγραμματιστές και τους επιστήμονες υπολογιστών αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς, με τη ζήτηση να ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά.
»Αλλά βλέπω πολύ βαθύτερους και ευρύτερους λόγους για να μάθεις να προγραμματίζεις. Κατά τη διαδικασία της εκμάθησης προγραμματισμού, οι άνθρωποι μαθαίνουν πολλά άλλα πράγματα. Δεν μαθαίνουν μόνο να προγραμματίζουν, προγραμματίζουν το πως μαθαίνουν. Εκτός από την εκμάθηση μαθηματικών και υπολογιστικών ιδεών (όπως οι μεταβλητές και οι συνθήκες), μαθαίνουν επίσης στρατηγικές για την επίλυση προβλημάτων, το σχεδιασμό έργων και την ανταλλαγή ιδεών. Αυτές οι δεξιότητες δεν είναι χρήσιμες μόνο για τους επιστήμονες των υπολογιστών, αλλά για όλους, ανεξάρτητα από την ηλικία, το υπόβαθρο, τα ενδιαφέροντα ή το επάγγελμα.
»Πριν από έξι χρόνια, η ερευνητική ομάδα μου στο MIT Media Lab ξεκίνησε τη γλώσσα προγραμματισμού και διαδικτυακή κοινότητα Scratch σε μια προσπάθεια να κάνουν τον προγραμματισμό προσιτό και ελκυστικό για όλους. Από τότε, νέοι άνθρωποι (ηλικίας 8 ετών και άνω) έχουν μοιραστεί περισσότερα από 3 εκατομμύρια έργα στην ιστοσελίδα του Scratch, με χιλιάδες νέα έργα να προστίθενται κάθε μέρα. To Scratch χρησιμοποιείται σε πολλά πλαίσια (σπίτια, σχολεία, βιβλιοθήκες, κέντρα κοινοτήτων), σε πολλά επίπεδα ηλικίας (από το δημοτικό σχολείο μέχρι το πανεπιστήμιο) και σε πολλούς επιστημονικούς κλάδους (μαθηματικά, επιστήμη των υπολογιστών, γλώσσες, κοινωνικές επιστήμες).
»Έχουμε εκπλαγεί με την ποικιλομορφία και τη δημιουργικότητα των έργων. Ρίξτε μια ματιά στην ιστοσελίδα του Scratch και θα βρείτε ιστορίες κινουμένων σχεδίων, εικονικές περιηγήσεις, επιστημονικές προσομοιώσεις, ανακοινώσεις δημοσίων υπηρεσιών, πολυμεσικά έργα τέχνης, παιχνίδια "ντύσε τον ήρωα", προγράμματα ζωγραφικής ακόμη και αλληλεπιδραστικούς οδηγούς εκμάθησης και ενημερωτικά δελτία.
»Ως παράδειγμα, επιτρέψτε μου να σας περιγράψω μερικά από τα έργα που δημιουργήθηκαν από μία νεαρή Scratcher που θα αποκαλέσω BlueSaturn. Όταν η BlueSaturn άρχισε να χρησιμοποιεί το Scratch, ένα από τα πρώτα έργα της ήταν μια χριστουγεννιάτικη κάρτα με εικόνες από κινούμενα σχέδια του Άι Βασίλη και των ταράνδων του. Κάθε τάρανδος κρατούσε ένα μουσικό όργανο και όταν του έκανες κλικ, έπαιζε ένα διαφορετικό μέρος από τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Η BlueSaturn έστειλε στις φίλες της έναν σύνδεσμο στο έργο της ως χριστουγεννιάτικη ευχή.
»Όπως εργαζόταν στην χριστουγεννιάτική της κάρτα, η BlueSaturn συνειδητοποίησε ότι αυτό που της άρεσε περισσότερο ήταν η δημιουργία χαρακτήρων κινουμένων σχεδίων. Έτσι, ανέπτυξε ένα έργο που αποτελούνταν από μια σειρά από διαφορετικούς χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων: δεινόσαυρους, δράκους, φτερωτά άλογα. Στις σημειώσεις του έργου, ενθάρρυνε τα άλλα μέλη της κοινότητας να κάνουν χρήση των χαρακτήρων της στα δικά τους έργα και προσφέρθηκε να φτιάξει προσαρμοσμένους χαρακτήρες κατόπιν αιτήματος. Ως αποτέλεσμα, η BlueSaturn δημιουργούσε μια υπηρεσία παροχής συμβουλών. Ποτέ δεν είχαμε φανταστεί ότι η ιστοσελίδα του Scratch θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο.
»Ένα μέλος της κοινότητας ήθελε ένα τσίτα για ένα έργο του στο Scratch, οπότε η BlueSaturn έκανε ένα κινούμενο τσίτα βασισμένο σε ένα βίντεο που είδε στην ιστοσελίδα National Geographic. Για ένα άλλο μέλος της κοινότητας, η BlueSaturn δημιούργησε ένα πουλί με κινούμενα φτερά - και τότε δημοσίευσε έναν βήμα-προς-βήμα οδηγό που έδειχνε πως έφτιαξε το κινούμενο σχέδιο.
»Η BlueSaturn έγινε γνωστή στην κοινότητα, και άρχισε να δέχεται αιτήσεις για να ενταχθεί σε ομάδες συνεργασίας ή "collabs" όπως είναι συχνά γνωστές στην κοινότητα του Scratch. Σε μία ομάδα συνεργασίας, η BlueSaturn συνεργάστηκε με τέσσερις άλλους νέους από τρεις διαφορετικές χώρες για να παράγουν ένα περίτεχνο παιχνίδι περιπέτειας. Η BlueSaturn δημιούργησε χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων ενώ τα άλλα μέλη της ομάδας ανέπτυξαν τα σενάρια του παιχνιδιού, δημιούργησαν τη μουσική και τα ηχητικά εφέ και σχεδίασαν τις εικόνες φόντου.
»Κατά τη διαδικασία της εργασίας πάνω σε αυτά τα έργα, η BlueSaturn σίγουρα έμαθε προγραμματιστικές δεξιότητες αλλά έμαθε επίσης και πολλά άλλα πράγματα. Έμαθε πως να διασπά σύνθετα προβλήματα σε απλούστερα μέρη, πως να βελτιώνει επαναληπτικά τα σχέδιά της, πως να εντοπίζει και να διορθώνει σφάλματα, πως να μοιράζεται και να συνεργάζεται με άλλους, πως να επιμένει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων.
»Θεωρούμε ότι τα ενεργά μέλη της κοινότητας Scratch αρχίζουν να σκέφτονται τους εαυτούς τους με διαφορετικό τρόπο. Αρχίζουν να βλέπουν τους εαυτούς τους ως δημιουργούς και σχεδιαστές, ως ανθρώπους που μπορούν να φτιάξουν πράγματα με τα ψηφιακά μέσα, όχι μόνο να περιηγηθούν, να κάνουν chat και να παίξουν παιχνίδια. Ενώ πολλοί άνθρωποι μπορούν να "διαβάσουν" τα ψηφιακά μέσα, οι scratchers μπορούν να "γράψουν" ψηφιακά μέσα.
»Τα μέλη της κοινότητας του Scratch, επίσης, αρχίζουν να βλέπουν τον κόσμο με νέους τρόπους. Όπως ένας εντεκάχρονος Scratcher έγραψε σε ένα δημόσιο blog: "Αγαπώ το Scratch. Περιμένετε, επιτρέψτε μου να αναδιατυπώσω - το Scratch είναι η ζωή μου. Έχω κάνει πολλά έργα. Τώρα έχω αυτό που ονομάζω 'το μυαλό του προγραμματιστή'. Αυτό είναι που σκέφτομαι πως έχει προγραμματιστεί οτιδήποτε. Αυτό έχει περάσει από τοστιέρες, ηλεκτρικά συστήματα αυτοκινήτων και τόοοοοσα πολλά περισσότερα."
»Ήταν συναρπαστικό να παρακολουθείς τι δημιουργούν και μαθαίνουν νέοι άνθρωποι με το Scratch. Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Αυτό το μήνα, η ερευνητική μας ομάδα θα ξεκινήσει μια νέα έκδοση της γλώσσας προγραμματισμού και δικτυακής κοινότητας Scratch. Αυτή η νέα έκδοση μεταφέρει το Scratch αποκλειστικά στο διαδίκτυο, επιτρέποντας στους ανθρώπους να προγραμματίζουν, να αποθηκεύουν, να μοιράζονται και να διασκευάζουν έργα Scratch κατευθείαν σε ένα πρόγραμμα περιήγησης στο web. Η νέα έκδοση προσθέτει πολλά νέα χαρακτηριστικά για να ενισχύσει τις ευκαιρίες για δημιουργικότητα και συνεργασία.
»Αλλά γνωρίζουμε ότι τα νέα χαρακτηριστικά και οι δυνατότητες δεν είναι αρκετά. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις για το μέλλον δεν είναι τεχνολογικές αλλά πολιτισμικές και εκπαιδευτικές. Τελικά, αυτό που χρειάζεται είναι μια αλλαγή νοοτροπίας, έτσι ώστε οι άνθρωποι να αρχίζουν να βλέπουν τον προγραμματισμό όχι μόνο ως ένα μονοπάτι για καλές θέσεις εργασίας, αλλά ως μια νέα μορφή έκφρασης και ένα νέο πλαίσιο μάθησης.»
Πηγή: https://www.edsurge.com/n/2013-05-08-learn-to-code-code-to-learn
Προς επίρρωση του άρθρου που σας παρουσιάσαμε παραπάνω μπορείτε να δείτε και το βίντεο που ακολουθεί με τον Mitchel Resnick να εξηγεί, μέσα από μια συγκινητική και ευχάριστη παρουσίαση με επιδείξεις έργων, τα πλεονεκτήματα του να διδάσκουμε στα παιδιά προγραμματισμό έτσι ώστε να κάνουν περισσότερα από το να "διαβάζουν" απλώς τις νέες τεχνολογίες - να τις δημιουργούν κιόλας.
Οι νέοι σήμερα έχουν πολλές εμπειρίες... αλληλεπίδρασης με τις νέες τεχνολογίες αλλά πολύ λιγότερες που να αφορούν το να δημιουργούν ή το να εκφράζονται μέσω των νέων τεχνολογιών. Είναι σαν να μπορούν να διαβάσουν αλλά όχι να γράψουν.
Mitchel Resnick