Αν έχετε μιλήσει για τον προγραμματισμό με τους μαθητές σας, πιθανότατα θα τους έχετε πει ότι και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι προγράμματα και ότι φτιάχνονται με κάποια γλώσσα προγραμματισμού. Μετά, από μερικά σχέδια με τη χελώνα στη Logo, ή ίσως από λίγα στοιχειώδη animation στο Scratch, ο ενθουσιασμός της απασχόλησης με το νέο αντικείμενο υποχωρεί και προκύπτει το ερώτημα-επιθυμία: "Κύριε/α, γιατί δεν φτιάχνουμε ένα τρισδιάστατο παιχνίδι που να είναι ένας ήρωας και να πολεμάει τα ζόμπι που θα του επιτίθενται και να υπάρχουν διάφορα όπλα και πυρομαχικά και να παίρνει αναβαθμίσεις και να γίνεται πιο δυνατός και μετά να παίρνει το διαστημόπλοιό του και να πιλοτάρει ανάμεσα από άλλα και να πρέπει να τερματίσει πρώτος για να σώσει τον πλανήτη;". Οι πιο προσγειωμένοι μαθητές θα σας πουν να φτιάξετε κάτι σαν το DotA, ή ένα απλό tower defense ή τέλος πάντων ένα ποδοσφαιράκι τύπου Pro Evolution Soccer. Και φυσικά, γιατί να μην προλάβουμε σε δέκα μαθήματα που έχουμε ως το τέλος της χρονιάς; Άντε να το φτιάξουμε στο περίπου. Και όμως, οι μαθητές σας έχουν δίκιο. Ή περίπου δίκιο. Γιατί αυτό που ζητούν σχεδόν γίνεται. Δεν θα είναι βέβαια το νέο Call of Duty, αλλά θα είναι τρισδιάστατο και θα περιλαμβάνει και κάτι σαν προγραμματισμό.

Λέμε κάτι σαν προγραμματισμό γιατί απουσιάζουν δομές επανάληψης (επανάλαβε, για πάντα κ.ο.κ.) και κλασσικές μεταβλητές αλλά υπάρχει το γνωστό αν καμουφλαρισμένο. Πριν προχωρήσουμε όμως, ας πούμε ότι αναφερόμαστε στο Microsoft Kodu. Το Kodu αποτελεί μία πλατφόρμα σχεδιασμού και ανάπτυξης παιχνιδιών που αναπτύχθηκε από τo ερευνητικό κέντρο της Microsoft, Fuse Labs. Το πλήρες του όνομα είναι Kodu Game Lab και επιτρέπει σε παιδιά (προτείνονται ηλικίες από 8 και άνω) να σχεδιάσουν και να φτιάξουν τα δικά τους παιχνίδια μέσω μιας εύκολης και οπτικής γλώσσας προγραμματισμού. Το Kodu, ως ένα είδος προγραμματιστικού εργαλείου, δίνει την δυνατότητα στους μαθητές να εξασκήσουν την κριτική τους σκέψη και να αποκτήσουν δεξιότητες ανάλυσης πολύπλοκων προβλημάτων σε διαχειρίσιμα, απλά βήματα. Εισάγει τους μαθητές στην έννοια της λογικής και της επίλυσης προβλημάτων χρησιμοποιώντας προγραμματισμό, διδάσκει τις λογικές συνθήκες και την ακολουθία βημάτων και δείχνει έμπρακτα ότι ο προγραμματισμός αποτελεί ένα δημιουργικό μέσο χωρίς να τους στερεί τη διασκέδαση.

Μπορείτε να προμηθευτείτε το Kodu από το Download Center της Microsoft. Είναι δωρεάν και διατίθεται μόνο για πλατφόρμα Windows (είπαμε Microsoft). Υπάρχει και για το Xbox, αλλά αυτό δεν μας απασχολεί εδώ. Δυστυχώς, είναι μόνο στα αγγλικά, αλλά οι μαθητές γυμνασίου δεν θα έχουν πρόβλημα χάρη στη βοήθειά σας και ύστερα από την απαραίτητη εξοικείωση, αφού οι εντολές που περιλαμβάνει είναι του τύπου shoot, eat, jump κ.λ.π. Κάτι που είναι πιθανόν να σας αποθαρρύνει είναι οι αυξημένες απαιτήσεις του. Το Kodu χρειάζεται κάρτα γραφικών που να υποστηρίζει DirectX 9.0c και Shader Model 2.0 (είπαμε θα φτιάξουμε τρισδιάστατα παιχνίδια) καθώς και τα .NET Framework 3.5 και XNA Framework 3.1 Redistributable τα οποία δίνονται δωρεάν από τη Microsoft. Έχετε, μάλλον, υποψιαστεί ότι έχει αυξημένες υπολογιστικές απαιτήσεις, οπότε αν οι υπολογιστές του εργαστηρίου είναι παλιοί, μπορείτε να το ξεχάσετε (η Microsoft δεν δίνει περαιτέρω πληροφορίες). Στην επίσημη σελίδα του Kodu, μπορείτε να βρείτε επιπλέον υλικό, αν και το Kodu συνοδεύεται από αρκετά παραδείγματα για να ξεκινήσετε.

Στο Kodu, αρχικά, εσείς ή μαθητές σας, πρέπει να σχεδιάσετε τον κόσμο σας. Αυτό περιλαμβάνει την δημιουργία του τερέν, για την οποία προσφέρονται εργαλεία για την προσθήκη εδάφους, την ανύψωση ή λείανση του εδάφους, την προσθήκη υδάτων κ.ο.κ. Στη συνέχεια, προσθέτετε όλους τους χαρακτήρες ή αντικείμενα που θα περιλαμβάνει ο κόσμος σας. Θα βρείτε πληθώρα τέτοιων με πρώτο τον ίδιο τον Kodu (ένα ιπτάμενο... κάτι) και πολλά άλλα να ακολουθούν όπως ένα εξάτροχο όχημα εξερεύνησης, έναν "μηχανάκια", ιπτάμενα ψάρια, κάτι σαν ζέπελιν, κακόβουλα χταπόδια, μήλα, δέντρα, εργοστάσια, καλύβες, πετρώματα κ.ο.κ.

Και έπειτα έρχεται η ώρα του προγραμματισμού. Οι χαρακτήρες σας προγραμματίζονται με την χρήση εντολών του τύπου "Όταν γεγονός, κάνε ενέργεια" (στα αγγλικά When...Do...). Για παράδειγμα, κάποιες εντολές θα μπορούσαν να είναι: "όταν πατηθούν τα βελάκια, κινήσου αργά" ή "όταν έχω μήλο, φάτο" ή "όταν πέσω πάνω σε μήλο, πάρε το μήλο" ή "όταν βλέπω τον Kodu, πυροβόλησέ τον με πύραυλο" ή "όταν πέσω πάνω σε όχημα, βλάψε το κατά 20 πόντους" ή "όταν περάσουν 10 δευτερόλεπτα, δημιούργησε πυρομαχικά" ή "όταν το κόκκινο σκορ γίνει 100, κέρδισε". Φυσικά, όλα αυτά γίνονται με οπτικό τρόπο. Οι εντολές που περιλαμβάνει κάθε χαρακτήρας ελέγχονται συνεχώς και όταν ικανοποιηθεί η συνθήκη που περιλαμβάνεται στο όταν, εκτελούνται οι ενέργειες στο τμήμα του κάνε. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα μια εντολή να εντάσσεται σε μια άλλη (μπαίνει πιο μέσα, με μεγαλύτερη εσοχή), οπότε έτσι μπορείτε να συνδυάζετε συνθήκες. Πέρα από αυτό, κάθε χαρακτήρας περιλαμβάνει 12 σελίδες εντολών και έτσι μπορείτε να του αλλάζετε δραστικά την συμπεριφορά (μπορεί να λειτουργήσει και σαν υπορουτίνα). Μεταβλητές δεν υπάρχουν στο Kodu. Οι χαρακτήρες έχουν κάποιες ενσωματωμένες ιδιότητες (όπως οι πόντοι ζωής τους) και υπάρχουν διάφορα σκορ (σημασμένα με χρώματα: κόκκινο σκορ, μπλε σκορ κ.ο.κ.) που μπορούν να αλλάζουν τιμές και να παίξουν τον ρόλο μεταβλητών.

Επειδή, όλα αυτά τα θεωρητικά είναι πολλές φορές ακαταλαβίστικα, καλύτερα δείτε τις εικόνες που συνοδεύουν αυτό το άρθρο. Οι εικόνες είναι από το παιχνίδι Μηλοσυλλέκτης που δημιούργησα, μαθαίνοντας το Kodu και το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε και να μελετήσετε ή παίξετε. Το Kodu, έτσι και αλλιώς, περιλαμβάνει πολλά παραδείγματα, μαθήματα και παιχνίδια για να τροποποιήσετε ή επεκτείνετε. Αν χρειάζεστε κάποια πηγή, ως βιβλίο αναφοράς ή μελέτης, δεν υπάρχει καλύτερο από το βιβλίο "Δημιουργώ παιχνίδια στο MS Kodu" που δημιουργήθηκε από ομάδα φοιτητών, στα πλαίσια του μαθήματος "Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ" του τμήματος Μηχανικών Η/Υ, Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στην ιστοσελίδα του μπορείτε να βρείτε και κάποια βιντεάκια που θα σας εισάγουν στον προγραμματισμό με το Kodu (φυσικά, το βιβλίο και τα βιντεάκια είναι στα ελληνικά).

Καλή διασκ... εεε, προγραμματισμό!